Metal Geri Dönüşümü (de) Hayal mi?
Geri Dönüşüm
Plastiği geri dönüştürmek sıfırdan üretime göre daha maliyetli, ayrıca bir plastik defalarca değil sadece birkaç kez geri dönüşebilir. Bu nedenlerden ötürü dünyada plastik geri dönüşüm oranı %9 ile sınırlı kalmıştır. Peki ya diğerleri? Bu yazımızda metal geri dönüşümünün ne kadar verimli olduğunu ele alacağız.
Madenciliğin Bedeli ve Geri Dönüşümün Getirisi
Metal üretimi tüm endüstriyel sera gazı emisyonlarının %40'ından ve küresel enerji tüketiminin %10'undan sorumludur. Dünya genelinde her yıl metal elde etmek için 3,2 milyar ton mineral çıkarılır. Bu da birkaç milyar ton yan ürüne yani atığa neden olur. Madencilik faaliyetlerinde hacim olarak üretilen toplam metal miktarından yaklaşık 15-20 kat daha fazla atık çıkar.
Sektör için en sürdürülebilir seçenek döngüsel ekonominin yani geri dönüşümün benimsenmesidir çünkü metaller sonsuz kez geri dönüşebilir. Bugüne dek üretilen çeliğin %70'i, alüminyumun %60'ından fazlası ve bakırın %35'i (AB'de %45-50) geri dönüştürülmüştür ve çoğu hala kullanımdadır. Metal geri dönüşümünün avantajlarını rakamlarla inceleyelim:
● Geri dönüşüm sürecinde kaybedilen metal genellikle %2'nin altındadır.
● 1 ton çeliğin geri dönüştürülmesiyle 1,67 ton CO2 salınımı önlenir ve 1,4 ton demir cevheri, 0,8 ton kömür, 0,3 ton kireçtaşı kaynağı yerinde kalır.
● Üretim sürecinde çelik hurdasının kullanılması sera gazı emisyonlarını %58 azaltır.
● Çeliğin geri dönüştürülmesi birincil üretim için gereken enerjiden %72 yani ton başına 4.697 kWh tasarruf sağlar.
● Hurda çelikten üretim yapmak hava kirliliğini %86, su kullanımını %40 ve su kirliliğini %76 azaltır.
● Alüminyum geri dönüşümüyle birincil üretim için harcanan enerjiden %95 tasarruf edilir.
● 1 ton alüminyum için harcanan 8 ton boksit, 14.000 kWh enerji ve 7,6 metreküp atık depolama alanı geri dönüşümle geri kazanılır.
● Bakır hurdasını yeniden kullanmak sıfırdan üretime göre CO2 emisyonunu %65 azaltır.
● Bakırın geri dönüştürülmesi için harcanan enerji birincil üretimden %85 daha azdır.
Metal Geri Dönüşümü Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bir ürünün metal geri dönüşümüne katılabilmesi için en az %50’sinin metal olması gerekir. Plastik gibi başka malzemelerle çevrelenmiş olsa bile ürünün yarısından fazlası metalse geri dönüşüme kabul edilir. Az miktarda metal içeren ürünlerden mümkün olduğunca metali ayırmanız önemlidir. Aksi halde geri dönüşüme dahil olmaz ve direkt çöpe gider. Örneğin: Plastik kapaklı, metal halkalı evrak klasörü hurda metal sayılmaz. Ancak metal halkaları ayırırsanız durum değişir ve geri dönüşüme dahil olur. Metal atık kumbarasına atabileceğiz gündelik nesneler arasında şunlar yer alır:
● Alüminyum içecek kutuları
● Yağ ve salça tenekeleri
● Konserve kutuları
● Metal mutfak gereçleri (çatal, bıçak, tencere, tava, çaydanlık)
● Alüminyum folyo
● Kavanoz kapakları
Neden Geri Dönüşüm?
Metalleri belediye çöpüne değil de geri dönüşüm kumbarasına attığınız da bakın neler olur:
● Çöp birikintilerinin hacmi küçülür ve çöp depolama alanı sorunu azalır.
● Metal geri dönüşümü ürün kalitesini korur ve her seferinde daha saf metal elde edilmesini sağlar.
● Enerjiden 20 kata kadar (%60-95 arasında) tasarruf edilir ve ürün maliyetleri düşer.
● Azalan madencilik faaliyetleri ile CO2 emisyonları, su ve toprak üzerindeki baskı indirgenir.
● Yeni maden sahası ihtiyacı dolayısıyla ormanların ve doğal yaşam alanlarının tahribatı azalır.
● Değerli hammaddelerin kaybı önlenir.
● Çöp alanlarından su kaynaklarına sızan ağır metal oranı düşer.
● Hava kirliliği %80, su kirliliği %76 ve su kullanımı %40 azalır.
Peki siz bunca faydası olan geri dönüşüm hareketine katılıp dünyanın geleceğini kurtaran kahramanlardan mı olacaksınz yoksa sırtını dönüp giden üçlüye 🙈 (görmedim), 🙉 (duymadım), 🙊 (bilmiyorum) mi katılacaksınız?
Kaynak
● https://circulareconomy.europa.eu/platform/sites/default/files/euric_metal_recycling_factsheet.pdf
● https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9999434/
● https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0079642522000287
● https://www.rollingstone.com/culture/culture-features/plastic-problem-recycling-myth-big-oil-950957/